ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ

 

Θεωρώντας ότι τα αρωματικά φυτά και βότανα της Δίρφης είναι ένα τεράστιο αλά αναξιοποίητο κεφάλαιο για την περιοχή συνεχίζουμε τα αφιερώματα με την τσουκνίδα.

Πού θα βρείτε: Στις πλαγιές και στα λιβάδια σ' όλη την περιοχή.

Urtica Dioica της οικογένειας Κνιδοειδή (Urticeae)
Αλλες ονομασίες: ακαλήφη, κνίδη (ονομασίες από τα βυζαντινά χρόνια).

Περιγραφή: Πολυετής πόα με απλό ή διακλαδισμένο, όρθιο βλαστό. Τα φύλλα της είναι καρδιόσχημα, πριονοτά, χνουδωτά, σκουροπράσινα και άνθη μικρά και πρασινωπά ή λευκά. Εχει κνηστικές τρίχες που όταν έρθουν σε επαφή με το δέρμα προκαλούν ερεθισμό. Το συναντάμε σε πλούσια, χέρσα εδάφη.

Συλλογή και συντήρηση: Οι τρυφεροί βλαστοί συλλέγονται με γάντια από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάιο. Είναι προτιμότερο να μη συλλέγετε τα ξεραμένα φύλλα του καλοκαιριού. Προμηθευτείτε φύλλα μολόχας σε περίπτωση που τσιμπηθείτε με την τσουκνίδα και τρίψτε τα στην ερεθισμένη περιοχή. Για να αποξηράνετε, δέστε τους βλαστούς με σπάγκο και κρεμάστε τους ανάποδα σε σκιερό μέρος μέχρι να ξεραθούν τόσο ώστε να μη γίνονται σκόνη μόλις τ' αγγίξετε (περίπου 6 μέρες). Μπορείτε επίσης να καταψύξετε. Μη φάτε τα φύλλα ωμά.

Στην αρχαιότητα και το μεσαίωνα:
Το λατινικό της όνομα urtica προέρχεται από το λατινικό «urere» που σημαίνει «καίω».

Στα Ελληνικά είναι κνίδω, εξ ου και «τσουκνίδα».

Οι διάσημοι γιατροί της αρχαίας Ελλάδας τη χρησιμοποιούσαν για πληθώρα προβλήματα υγείας.
Θεωρείται διεγερτικό, ακόμα κι από κάποιους λαούς σήμερα.

Λένε πως τα στρατεύματα του Καίσαρα στην παγωμένη Βρετανία έτριβαν φύλλα τσουκνίδας πάνω τους για να κρατηθούν ζεστοί. (Θερμός κι ερεθισμένος ή συγκαμένος και πονεμένος;)

Στην Ευρώπη του μεσαίωνα θεωρούσαν ότι οριοθετούσε τις κατοικίες των ξωτικών. Τις χρησιμοποιούσαν δε ως μαντζούνι για να διώχνουν το κακό.

Οι στεγνόπιτες (τσουκνιδόπιτες) έσωσαν κόσμο στην κατοχή ως τροφή και φάρμακο.

Στη λαϊκή ιατρική:
Είναι πολύτιμη πηγή μετάλλων (σίδηρος, νάτριο, μαγγάνιο, ασβέστιο, κάλιο κ.α.), καθώς και βιταμίνες Α, Β και C, που βοηθά στην απορρόφηση σιδήρου.

Έχει ιδιότητες αιμοστατικές, αντιδιαβητικές και διουρητικές.

Κάνει καλό στο αναπνευστικό, στα δερματολογικά και αναπνευστικά προβλήματα.

Είναι κατά της τριχόπτωσης και της πιτυρίδας και τονώνει τα μαλλιά.

Καταπολεμάει τα αρθριτικά, την αναιμία, την παχυσαρκία, την πέτρα στα νεφρά, τη διάρροια, τους κολικούς, τη βρογχίτιδα, τους ρευματισμούς και την ηπατίτιδα.

Είναι σπασμολυτικό, αιμοκαθαρτικό και τονωτικό.

Είναι δραστικό σε περιπτώσεις παραλύσεων.

Ρίχνει την πίεση, σταματά την αιμορραγία της μύτης, προωθεί τη ροή του γάλακτος στο θηλασμό και συντελεί στην εύρυθμη λειτουργία των αδένων.

Χρήση στην κουζίνα: Το αφέψημα της τσουκνίδας είναι τονωτικό. Στη Θεσσαλία και την Ήπειρο φτιάχνουν υπέροχες τσουκνιδόπιτες. Επίσης γίνονται ωραίες οι τσουκιδόσουπες αρωματισμένες με δυόσμο. Μπορεί να μαγειρευτεί όπως το σπανάκι, σαν βραστή σαλάτα, ή να γίνει το βασικό χορταρικό σε σάλτσα πέστο.

Συνταγή: Τσουκνιδόσουπα βελουτέ
- 250 γρ. τσουκνίδα - 1-2 βρασμένες πατάτες σε κύβους - λάδι ή βούτυρο - 1 ψιλοκομμένο κρεμμύδι - 3 3/4 φλιτζάνια γάλα - 1 κουταλιά της σούπας ψιλοκομμένα φρέσκα βότανα π.χ. μαντζουράνα, φασκόμηλο, άνηθο και μαϊντανό - 1 κουταλιά ψιλοκομμένο δυόσμο - αλάτι, πιπέρι - κρέμα γάλακτος με ψιλοκομμένο δυόσμο για γαρνίρισμα.

Τσιγαρίστε τα κρεμμύδια στο λάδι κι έπειτα προσθέστε την τσουκνίδα και ζεματίστε για 10΄. Ρίξτε τις πατάτες, τα βότανα και το γάλα, αλατοπιπερώστε και βράστε για άλλα 10΄. Αφήστε τα να κρυώσουν και λιώστε τη σούπα στο μίξερ. Ζεστάνετε τη σούπα βελουτέ και σερβίρετε. Για το γαρνίρισμα: όταν θα έχετε βάλει τη σούπα στα πιάτα, θα ρίξετε στη μέση της καθεμιάς 1-2 κουτ. σούπας κρέμα γάλακτος και θα ψιλοκόψετε λίγο δυόσμο από πάνω.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΡΔΙΟΛΑΚΑ

http://www.evia-history.gr/eviac/content/view/278/48/