Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2022

ANYΔΡΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

 Στην Κρήτη και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, εκεί που το νερό, ειδικά το καλοκαίρι, είναι λιγοστό και πολύ σπάνια διαθέσιμο στα σημεία όπου καλλιεργούσαν τα μποστάνια τους, οι καλλιεργητές είχαν εφεύρει την τεχνική του άνυδρου λαχανόκηπου. Σήμερα, η τεχνική αυτή, που εφαρμόζεται αποκλειστικά και μόνο στην καλλιέργεια ντόπιων ποικιλιών, έχει πολλά να μας διδάξει. Κυρίως, όμως, έχει να μας προσφέρει τα αρώματα και τις γεύσεις των ντόπιων

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2022

«ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ»

 

 1 η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΤΟΝ ΝΕΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΠΟΡΟΥΣ ΝΤΟΠΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ & ΤΙΣ ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΔΑΦΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ Νο 1 Αθήνα Απρίλιος 2014 2 Σύνταξη: Ευάγγελος Αβδελάς Γεωπόνος (ΓΠΑ) Μέλος της Επιστημονικής Πρωτοβουλίας: «ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ» & Υπεύθυνος της Ομάδας Βιοποικιλότητας των «ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» Δρ Σταμάτης Σεκλιζιώτης Γεωπόνος (ΑΠΘ) – Αρχιτέκτων Τοπίου (PhD) Μέλος της Επιστημονικής Πρωτοβουλίας: «ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ» Πρόεδρος και Μέλος της Ομάδας Βιοποικιλότητας των «ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» Μέρος 1ο Θέμα: Η από τις 6/5/2013 Πρόταση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Νέου “συνοπτικού και συγκεντρωτικού” Κανονισμού που αφορά τον έλεγχο της παραγωγής και κυκλοφορίας των σπόρων και γενικότερα του αναπαραγωγικού υλικού των φυτών [REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the production and making available on the market of plant reproductive material (plant reproductive material law – Code: Brussels, 6.5.2013 COM (2013) 262 final 2013/0137 – COD, pp147] Προς: Τα Αξιότιμα Μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα Μέλη των Ευρωπαϊκού και Ελληνικού Κοινοβουλίου

Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί

 Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί 

(του Αβδελά Ευάγγελου, Γεωπόνος ΓΠΑ)  

Είναι μία τεχνολογία κατά την οποία οι επιστήμονες παράγουν, σε εξειδικευμένα εργαστήρια, νέα είδη φυτών και ζώων. Όλοι οι οργανισμοί περιέχουν έναν κώδικα πληροφοριών ο οποίος διέπει όλες τις λειτουργίες της. Οι πληροφορίες αυτές είναι κωδικοποιημένες στο DNA, το οποίο αποτελείται από τμήματα τα οποία εκφράζουν συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ή λειτουργία, ονομάζονται γονίδια. Μπορούμε να παρομοιάσουμε το DNA με ένα φωτογραφικό φιλμ, όπου κάθε τμήμα του εκφράζει ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ή λειτουργία, πχ. χρώμα ματιών, κλείσιμο ματιού και άλλα. Με την τεχνολογία αυτή ασχολούνται, εταιρείες γενετικής μηχανικής, οι οποίες ελέγχονται από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, και έχουν σπάσει τους φραγμούς της φύσης, επεμβαίνοντας στο γενετικό υλικό των οργανισμών. Είναι γνωστό στη μακρόχρονη εξελικτική πορεία, ότι η φύση έχει θέσει αυστηρούς φραγμούς, έτσι ώστε η φυσική διασταύρωση μεταξύ διαφορετικών, μη συγγενών, ειδών να μην είναι εφικτή. Έρχεται όμως η γενετική μηχανική, η οποία ξηλώνει και ράβει τον γενετικό κώδικα των οργανισμών με σκοπό να προσδώσει σε αυτούς ορισμένα πρόσθετα χαρακτηριστικά, όπως είναι η ανθεκτικότητα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, αύξηση της παραγωγής κλπ. Κατά τη γενετική τροποποίηση επιλέγονται γονίδια από έναν οργανισμό (ανθρώπινο, φυτικό μικροοργανισμό) τα οποία εισάγονται σε έναν εντελώς διαφορετικό οργανισμό – αποδέκτη. Για παράδειγμα επιδιώκοντας να προσδώσουν στις φράουλες ανθεκτικότητα στο κρύο, απομόνωσαν ένα γονίδιο υπεύθυνο για την έκφραση της αντοχής στο ψύχος από ένα είδος ψαριού στον αρκτικό ωκεανό και στη συνέχεια το ενσωμάτωσαν στο γονιδίωμα του φυτού. Ας μην φάμε φράουλες εκτός εποχής. Εξάλλου η φύση έχει προνοήσει ώστε όλες τις εποχές να υπάρχουν φρούτα. Η επέμβαση αυτή δεν διασφαλίζει τη γενετική διατήρηση των ειδών, τη γενετική ακεραιότητα των απογόνων και το σπουδαιότερο όλων, τη γενετική ποικιλομορφία, που είναι η συνέχεια της ζωής. Πρέπει να πούμε ότι τα γονίδια λειτουργούν συνήθως σε ομάδες και ο διαχωρισμός τους και η παρεμβολή ανάμεσα τους, ξένων γονιδίων, επιφέρει επιπλοκές και διαταράσσει τη λειτουργία τους, με απρόβλεπτες συνέπειες για τον οργανισμό δέκτη. Αντίστοιχα προβλήματα δημιουργούνται και στην περίπτωση που ξένες αλληλουχίες διακόπτουν τη συνέχεια του γονιδίου.  Τα γονίδια είναι υπεύθυνα για την παραγωγή πρωτεΪνών, οπότε με την εισαγωγή ξένων γονιδίων παράγονται νέες ουσίες με απρόβλεπτες συνέπειες στον τροποποιημένο οργανισμό και στην ανθρώπινη υγεία, εάν το γενετικώς τροποποιημένο προϊόν καταναλώνεται ως τρόφιμο από τον άνθρωπο. Μία ακόμα κατηγορία προβλημάτων που οφείλονται στην προσκόλληση του παρεμβληθέντος γενετικού υλικού,, είναι οι διάφορες γενετικές ανωμαλίες, οι οποίες δεν έχουν εξηγηθεί επαρκώς από τους επιστήμονες. 

Αυτό που προβληματίζει είναι ότι η γενετική μηχανική, χρησιμοποιεί μεθόδους αγνοώντας   τους κανόνες της Φύσης και της ηθικής, για να παράξει ένα προϊόν που κανείς δεν χρειάζεται και δεν θέλει. Η αξίωση των βιοτεχνολογικών εταιρειών για διοχέτευση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (GMO’s), σύμφωνα με τα παραπάνω, παραγνωρίζοντας μάλιστα και τους καθιερωμένους ελέγχους ασφαλείας, εγείρει ερωτηματικά και ανησυχίες για τις πραγματικές προθέσεις τους.  Σχέση της γενετικής τροποποίησης με τη συμβατική γενετική βελτίωση των ειδών και τη μετάλλαξη.  Η γενετική τροποποίηση ζώων και φυτών  είναι μία νέα τεχνολογία και δεν αποτελεί συνέχεια της συμβατικής γενετικής βελτίωσης, όπως επικαλούνται οι βιοτεχνολογικές εταιρείες. Στη συμβατική γενετική βελτίωση των ειδών γίνεται επιλεγμένη διασταύρωση οργανισμών που ανήκουν στο ίδιο είδος ή είναι συγγενή, όπως πχ λεμονιά με άλλη λεμονιά ή όλων των εσπεριδοειδών μεταξύ τους. Επίσης η συμβατική βελτίωση διαφέρει από τη μετάλλαξη που συνέβαινε ανέκαθεν στη φύση και είχε σχέση με τη συνέχεια και τη διαιώνιση του είδους. Πχ εάν ένα έντομο ψεκάζεται με ένα συγκεκριμένο φάρμακο, ο γονότυπος του σιγά σιγά μεταλλάσσεται και γίνεται ανθεκτικό σε αυτό, με σκοπό να υπάρχει συνέχεια τους είδους του εντόμου. Είναι λάθος να ονομάζουμε τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, μεταλλαγμένους. Εξηγήσαμε τη διαφορά παραπάνω.  Ποια είδη έχουν τροποποιηθεί γενετικά.  Έχουν τροποποιηθεί μικροοργανισμοί, φυτά και ζώα. Όσον αφορά τους μικροοργανισμούς στοχεύουν κυρίως στην παραγωγή ουσιών που χρησιμοποιούνται στην ιατρική και στη βιομηχανία. Σχετικά με τις τροποποιήσεις ζώων και φυτών, επιδιώκουν να τους προσδώσουν κάποια χαρακτηριστικά για σκοπούς αύξησης της παραγωγής, καλύτερης ποιότητας και παραγωγής φαρμακευτικών ουσιών.  Γενετικά Τροποποιημένα Φυτά.  Στα Γ.Τ φυτά προσδίδεται η δυνατότητα ανάπτυξης σε αντίξοες συνθήκες, ανθεκτικότητας σε ζιζανιοκτόνα ή αντίστασης σε επιβλαβή έντομα. Επίσης στην πρόσδοση ιδιοτήτων που αφορούν στη μεταποίηση, αντοχή στις μεταφορές, στην εμφάνιση (ανθοκομία). Ο κατάλογος είναι μακροσκελής. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής: Σόγια, καλαμπόκι, ρύζι, ζαχαρότευτλα, πατάτες, τομάτες, σιτάρι, κριθάρι, καπνά, βαμβάκι, δασικά είδη, οπωροφόρα δένδρα, καφεόδενδρα, χρυσάνθεμα και άλλα πολλά. Από τα παραπάνω, η σόγια και το καλαμπόκι καλλιεργούνται σε μεγάλη έκταση. Εκτιμάται ότι το 60% των επεξεργασμένων τροφίμων περιέχουν ουσίες σόγιας και το 50% ουσίες προερχόμενες από το καλαμπόκι. 

Τρόφιμα όπως, μπισκότα, δημητριακά, σάλτσες, σοκολάτες, γλυκά, αναψυκτικά, ακόμα και παιδικές τροφές ενδέχεται να περιέχουν ουσίες προερχόμενες από Γ.Τ.Ο χωρίς να φέρουν την απαιτούμενη σήμανση. Ο δε καταναλωτής, είναι έρμαιο των εμπορικών συμφερόντων και της νομοθετικής ανεπάρκειας για την απαραίτητη σήμανση στις συσκευασίες των τροφών, γίνεται πειραματόζωο χωρίς την συγκατάθεση του. Ο πιο μεγάλος κίνδυνος για την Ευρώπη είναι η εκτεταμένη καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένου σίτου το οποίο αποτελεί βασικό είδος διατροφής των κατοίκων της και ασκούνται μεγάλες πιέσεις για να επιτραπεί και να προωθηθεί η καλλιέργεια του από τις βιοτεχνολογικές πολυεθνικές εταιρείες. Βέβαια, μέχρι τώρα, συναντούν μεγάλες αντιστάσεις από τις εταιρείες παραγωγής και διακίνησης τροφίμων.  Γενετικά Τροποποιημένα Ζώα.   Αναφορικά με τα ζώα οι πολλές τροποποιήσεις αφορούν την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και την αύξηση παραγωγής προϊόντων παραδείγματος χάριν γάλακτος ή παραγωγή άλλων ουσιών οι οποίες  χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο(ιατρική).  Από τα εκτρεφόμενα ζώα έχουν τροποποιηθεί γενετικά: ψάρια, γαρίδες, αγελάδες, πρόβατα, γουρούνια, κοτόπουλα κλπ. Βέβαια η τροποποίηση στα ζώα συνδυάζεται και με την κατακριτέα μέθοδο της κλωνοποίησης. Στις ΗΠΑ  γνωστή  βιοτεχνολογική  εταιρεία διαθέτει στην αγορά αυξητική ορμόνη γενετικώς τροποποιημένη Η οποία χορηγείται σε αγελάδες για αύξηση παραγωγής γάλακτος. Έρευνες έχουν δείξει δυνητικούς κίνδυνους για την ανθρώπινη υγεία με την κατανάλωση γάλακτος προερχόμενο από ζώα στα οποία χορηγείται η εν λόγω ορμόνη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται η κυκλοφορία αυτής της ορμόνης, αλλά διάφορα προϊόντα που περιέχουν γαλακτοκομικά και εισάγονται από τις ΗΠΑ, είναι πιθανό να προέρχονται από αγελάδες τους έχει χορηγηθεί Η συγκεκριμένη ορμόνη, χωρίς βεβαίως να έχει την απαραίτητη σήμανση.  Πολλές έρευνες έχουν διενεργηθεί για τα ψάρια και αφορούν τη βελτίωση διαφόρων χαρακτηριστικών όπως χρώμα, γεύση, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης κλπ. Ο μεγαλύτερος αριθμός ερευνών αφορά στο Σολωμό. Έχουν παραχθεί ψάρια τα οποία σε ηλικία έξι μηνών έχουν δεκαπλάσιο βάρος από τα φυσιολογικά. Οι κίνδυνοι είναι εξαιρετικά μεγάλη διότι σε περιπτώσεις διαφυγής και διασταύρωσης τους με άγριος πληθυσμός θα εξοντώσουν άλλα είδη ψαριών διότι θα χρειάζονται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα τροφής και έτσι θα ανατρέψουν την ισορροπία του οικοσυστήματος. Το πιο  ανησυχητικό είναι ότι αυτή η μορφή επιμόλυνσης δεν μπορεί να διορθωθεί όπως για παράδειγμα μία διαρροή πετρελαίου από τάνκερ που μπορεί να περιοριστεί και να συλλεχθεί.   Στόχοι της γενετικής μηχανικής.  α)  έλεγχος της Γεωργίας.  Οι πολυεθνικές αγροχημικές εταιρείες εστιάζουν την ερευνά τους στη δημιουργία φυτών 

των οποίων η ανάπτυξη θα εξαρτάται από τη χρήση εξειδικευμένων χημικών ουσιών, τις οποίες μόνο αυτές θα διαθέτουν. Δηλαδή θα ενσωματώνουν γονίδια τα οποία για παράδειγμα θα ανακόπτουν την ανάπτυξη των φυτών. Ή  αλλιώς για να ανθοφορήσουν τα φυτά, θα πρέπει να  εφαρμοστεί σε αυτά συγκεκριμένη χημική ουσία την οποία θα διαθέτουν μόνο οι συγκεκριμένες εταιρείες. Άρα είναι προφανές ότι πρωτίστως τους ενδιαφέρει η διασφάλιση τις αύξησης  των κερδών τους  και στον ολοκληρωτικό έλεγχο των βασικών προϊόντων της εντατικής γεωργίας που είναι, το συρτάρι, το καλαμπόκι και το ρύζι. Είναι γνωστή η τάση συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο ώστε ενας μικρός αριθμός πολυεθνικών εταιριών να έχουν τον έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων.  β)  παραγωγή φαρμάκων.  Οι   ίδιες οι εταιρίες επενδύουν τεράστια ποσά για έρευνα και δημιουργία γενετικώς τροποποιημένων φυτών για την παραγωγή εμβολίων, αυξητικών ορμονών, ανθρωπίνων αντισωμάτων, αντισυλληπτικών κλπ. Οι ανησυχίες που διατυπώνονται διεθνώς για αυτές τις έρευνες είναι εντονότατες και δικαιολογημένες. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να εξηγήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου που είναι μέγιστης σημασίας για την επιβίωση του. Οι δρόμοι ρύπανσης να γενετικώς τροποποιημένα φυτά που προορίζονται για παραγωγή τροφοφαρμάκων  είναι πολλοί. Μέσω των  ριζών  στο έδαφος και  από εκεί στα επιφανειακά και υπόγεια νερά. Επίσης άνθρωποι και ζώα, είτε μέσω της εισπνοής κόκκων γύρης  ήτανε κατανάλωση μολυσμένου νερού ή και φυτών που μπορεί να τραφούν. Οι κίνδυνοι επιμόλυνσης γειτονικών καλλιεργειών αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τη χρήση για τη δημόσια υγεία.     Είναι αναγκαία η γενετική τροποποίηση.   Οι βιοτεχνολογικές  εταιρείας διακηρύσσουν ότι προωθούν την έρευνα και την εφαρμογή της γενετικής τροποποίησης για να θρέψουν τους πεινασμένους αυτού του πλανήτη. Σύμφωνα με έκθεση των ηνωμένων εθνών μόνο το 1,1% των γενετικώς τροποποιημένων φυτών αφορούν πραγματικά την αύξηση της παραγωγής. Επίσης έκθεση της παγκόσμιας οργάνωσης τροφίμων και Γεωργίας επιβεβαιώνει ότι θα υπάρχει περισσότερο από επαρκής ποσότητα τροφίμων για να καλύψει τις ανάγκες της ανθρωπότητας, παρόλη την αύξηση πληθυσμού. Η μελέτη αφορούσε προβλέψεις έως το 2030.  Άλλωστε μελέτες επίσης δείχνουν ότι το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής καταναλώνεται από τον άνθρωπο, το υπόλοιπο ένα τρίτο πάει στα σκουπίδια και το υπόλοιπο ένα τρίτο καταναλώνεται από  έντομα, μύκητες κλπ. Οι βιοτεχνολογικοί  κολοσσοί δεν ενδιαφέρονται να επενδύσουν  εκατομμύρια δολάρια για να φτιάξουν τους φτωχούς και πεινασμένους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τους ακριβούς πατενταρισμένους  σου αλλά στοχεύουν στις αγορές της Δύσης όπου μπορούν να πληρώσουν με σκοπό να διαθέσουν τα ακριβά τους προϊόντα. Επιπλέον για την καλλιέργεια αυτών των φυτών απαιτούνται ειδικά λιπάσματα και φάρμακα των ιδίων εταιρειών που φυσικά δεν μπορεί να αγοράσει  ο εξαθλιωμένος 

αγρότης. Διάφορες φιλοσοφικές οργανώσεις που δρουν σε φτωχές χώρες έχουν καταλήξει ότι οι γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί θα απειλήσουν τη βιώσιμη  γεωργία τους και θα αυξήσουν τα χρέη τους. Βεβαίως οι πολυεθνικές κυρίως από της ΗΠΑ ασκούν πιέσεις προς τις αφρικανικές χώρες να αποδεχτούν τους γενετικώς τροποποιημένων οργανισμούς. Ακόμη και για την παραχώρηση δανείων θέτουν ως προϋπόθεση την καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών. Διάφορα  φιλανθρωπικά ιδρύματα θέλω τον ως όρο για βοήθεια το να τους σταλούν γενετικώς τροποποιημένοι σπόροι  όπως για παράδειγμα το ίδρυμα Ροκφέλερ.  Επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην  ανθρωπότητα.  Οι εταιρείες αρνούνται πεισματικά ότι οι εφαρμογές της γενετικής μηχανικής εμπεριέχουν κινδύνους και δεν αποδέχονται τις έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση. Η σωστή επιστημονική πρακτική απαιτεί την διερεύνηση των κινδύνων έτσι ώστε να είναι δυνατή η αντιμετώπισή τους. Η ανορθόδοξη αυτή επέμβαση στη φύση επιβάλλεται να ανασταλεί άμεσα, ώστε να διερευνηθεί από τη διεθνή  επιστημονική κοινότητα, αν είναι απαραίτητη και να αξιολογηθούν αν υπάρχουν πραγματικά οφέλη, Πριν μεταμορφωθεί ο πλανήτης σ’ ένα μεγάλο πειραματικό εργαστήριο. Το πρόβλημα με την ελεύθερη διακίνηση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών  είναι πολύ μεγάλο γιατί αφορά ζωντανούς οργανισμούς οι οποίοι μπορούν να πολλαπλασιαστούν, να μεταλλαχθούν, να εξαπλωθούν, να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές και να μεταφέρουν τα χαρακτηριστικά τους στις επόμενες γενιές.  Είναι ίση η μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα μετά το πυρηνικό ολοκαύτωμα. Είναι πολύ πιο επικίνδυνη από οποιοδήποτε χημική ρύπανση γιατί δεν υπάρχει δυνατότητα ανάκλησης και απόσυρσής τους σου.  Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία.   Το φάσμα των κινδύνων από την κατανάλωση των γενετικά τροποποιημένων είναι μεγάλο και περιλαμβάνει: μολυσματικότητα,  παραγωγή τοξινών, λοιμογόνο ικανότητα, αλλεργιογόνο ικανότητα, πιθανή ενεργοποίηση λανθανόντων ιών, Αποδυνάμωση πολιτικών ή θεραπευτικών ιατρικών αγωγών λόγω της μεταβίβασης γονιδίων που παρέχουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, μετάλλαξη, γενετικές ανωμαλίες στις επόμενες γενιές. Η μέχρι τώρα πρακτική εφαρμοζόταν για την κυκλοφορία νέων προϊόντων όπως για παράδειγμα φαρμάκων, περιελάμβανε μακρόχρονους κλινικούς ελέγχους και δοκιμές πριν βγουν στην αγορά. Αντιθέτως οι  γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί διοχετεύθηκαν στην αγορά λοιπόν χωρίς να περάσουν τους σχετικούς ελέγχους κατακλύζοντας τα ράφια των υπεραγορών μπορείς να φέρουν σήμανση, που είναι αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών,  καθιστώντας τους πειραματόζωα παρά τη θέλησή τους.  Άλλωστε θα προσθέσουν δυσκολίες στην ιατρική επιστήμη για τη σύνδεση αιτίας– αιτιατού. 

Στην εποχή μάλιστα της παγκοσμιοποίησης η έννοια των κινδύνων αυτών αποκτά πλανητική κλίμακα και απειλή. Τι είναι άραγε οι λεγόμενες αυτοάνοσες ασθένειες της εποχής μας.    Νέες ουσίες στην ανθρώπινη διατροφή.  Η εισαγωγή γονιδίων, κατά την γενετική τροποποίηση, από οργανισμούς οι οποίοι δεν αποτελούσαν ποτέ μέρος της διατροφής του ανθρώπου συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία.  Επιστήμονες στα  άδυτα  των εργαστηρίων των εταιρειών έχουν εισάγει γονίδια από βακτηρίδια, ψάρια,  σκορπιούς, μέδουσες αλλά και ανθρώπινα γονίδια σε καλλιεργούμενα φυτά και εκτρεφόμενα ζώα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων.  Ο άνθρωπος οργανισμός δεν είναι εξοικειωμένος με τις πρώτες ύλες που εκφράζουν τα εν λόγω γονίδια και οι δυσμενείς επιπτώσεις από την έκθεση του σε αυτές είναι απρόβλεπτες.  Η ανεπαρκής διερεύνηση της ασφαλείας αυτών των τροφίμων πριν την διοχέτευση τους στην κατανάλωση επιδεινώνει την κατάσταση και οξύνει τις ανησυχίες των ανθρώπων.    Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.   Μελέτη που δημοσιεύτηκε από τον βρετανικό οργανισμό προτύπων  για τα τρόφιμα αναφέρει ότι γονίδια που παράγουν ανθεκτικότητα σε αντιβιοτικά είναι δυνατόν να περάσουν σε μικρόβια του πεπτικού σωλήνα των ανθρώπων.  Τα ιδρύματα είναι άκρως ανησυχητικά διότι μετά από ένα μόνο γεύμα που δόθηκε, το οποίο περιείχε γενετικώς τροποποιημένη σόγια, σε τρεις από τους εφτά συμμετέχοντες εντοπίστηκαν βακτηρίδια που περιείχαν το γονίδιο της  σόγιας. Τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα για τη μηνιγγίτιδα και πολλές άλλες ασθένειες μπορεί να αποκτήσουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά από τρόφιμα με γενετικώς τροποποιημένα γονίδια και υπάρχουν έντονες ανησυχίες για την πιθανή εμφάνιση νέων ανθρωπίνων νόσων.  Είναι γνωστές οι μακροχρονίως και αθροιστικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία από την κατανάλωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών οι οποίοι ενδεχομένως να επιφέρουν αποδυνάμωση  των θεραπευτικών αγωγών.   Νέες ουσίες με τοξική δράση.   Λόγω της εισαγωγής γονιδίων στο DNA του αποδέκτη  από γονίδια προερχόμενα  από οργανισμός που ποτέ δεν αποτελούσαν μέρος της διατροφής των ανθρώπων παράγονται νέες ουσίες που ενδέχεται να έχουν τοξική δράση στον οργανισμό μας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση με το διατροφικό συμπλήρωμα τρυπτοφάνης το οποίο παράχθηκε από γενετικώς τροποποιημένα βακτήρια. Η κατανάλωση του το ΄89 – ΄90 οδήγησε στο θάνατο 37 ανθρώπους και καταγράφηκαν επίσης 1511 περιπτώσεις με μόνιμες βλάβες υγείας. 

Τέτοια προβλήματα θα συνεχιστούν όσο οι εταιρίες  διοχετεύουν στην αγορά  γενετικώς τροποποιημένα ως ισοδύναμα των συμβατικών, αποφεύγοντας τους ελέγχους.  Αλλεργιογόνος δράση ουσιών από ΓΤΟ.   Με την προσθήκη νέων γονιδίων παράγονται νέες πρωτεΐνες οι οποίες είναι άγνωστος στον ανθρώπινο οργανισμό, διότι τα ξένα γονίδια προέρχονται ως επί το πλείστον από οργανισμούς οι οποίοι δεν αποτελούν μέρος της διατροφής των ανθρώπων.  Δεν υπάρχουν μέθοδοι πρόβλεψης στο κατά πόσον οι ουσίες αυτές θα έχουν αλλεργιογόνο δράση και σε ποιους.  Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η μεταφορά γονιδίων από το βραζιλιάνικο καρύδι με γνωστή αλλεργιογόνο δράση σε ποικιλία σόγιας που στόχευε στη βελτίωση της διατροφικής της αξίας με την προσθήκη ενός αμινοξέως.  Στην πράξη Η σόγια κληρονόμησε την αλλεργιογόνο ικανότητα και προκάλεσε αλλεργική αντίδραση σε ανθρώπους που την κατανάλωση.  Από το παράδειγμα συνάγεται  ότι με την ανάμειξη των γονιδίων από διακρατικούς οργανισμούς και την απουσία σήμανσης από τα τρόφιμα θα είναι αδύνατο να εντοπίσουμε τις αιτίες των αλλεργιών και θα είναι ανέφικτη η προφύλαξη των ευάλωτων ομάδων.   Κίνδυνοι για το περιβάλλον   Επίπτωση στην βιοποικιλότητα.   Η ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον  συνιστά απειλή για τα συγγενικά άγρια είδη και ειδικότερα για τα ενδημικά.  Στα γενετικώς τροποποιημένα φυτά και ζώα έχουν προσδοθεί νέες ιδιότητες οι οποίες του δίνουν αυξημένη υπεροχή έναντι των καλλιεργούμενων και άγριων ειδών και ως εκ τούτου πλεονέκτημα επιβίωσης.  Να ενδεχόμενη εξάπλωση τους  μπορεί να υπερισχύσουν των άλλων ειδών και να οδηγήσουν στην εξαφάνιση τους.  Το κάθε είδος είναι μοναδικό και σημαντικό στην πολύπλοκη αλυσίδα του οικοσυστήματος.  Τα προβλήματα με την μείωση της βιοποικιλότητας  έχουν ήδη διατυπωθεί.  Μάλιστα στο πρωτόκολλο του  Kαρθαγένη για την βιοασφάλεια,  αποσκοπεί στην πρόληψη το βιοτεχνολογικών κινδύνων.  Έχει δε ως  στόχο να εξασφαλιστεί ο  ενδεδειγμένος βαθμός προστασίας κατά τη μεταφορά,  το χειρισμό και τη χρήση ζωντανών οργανισμών  γενετικώς τροποποιημένων που ενδέχεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων. Τονίζοντας ιδιαίτερα τα θέματα της διασυνοριακής διακίνησης.  Επιπτώσεις  στην ποικιλομορφία των καλλιεργούμενων ειδών.  Με την εξάπλωση τον γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών απειλείται η γενετική ποικιλομορφία των καλλιεργειών. Η εντατική χημική γεωργία έχει ήδη επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις στο έδαφος, τα υπόγεια και επιφανειακά νερά λόγω της επικράτησης των υβριδίων και των 

μονοκαλλιεργειών, έχει αλλοιωθεί και μειωθεί η ποικιλότητα των καλλιεργούμενων ειδών. Στη χώρα μας καλλιεργούνται το 3-5% των ποικιλιών που υπήρχαν το 1950.  Γενικά όμως η ανθρωπότητα έχει απολέσει το 95 τοις 100 της ποικιλότητας Η οποία εχρησιμοποιείτο στην Γεωργία μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα από έκθεση του FAO. Η εξάπλωση των γενετικώς τροποποιημένων μονοκαλλιεργειών   θα αλλοιώσει ακόμα και το τοπικό, παράμετρος που λαμβάνει ιδιαίτερα υπ’ όψιν στη σύγχρονη αντίληψη περί βιωσιμότητας.  Χρήση φυτοφαρμάκων.  Έχουν δημιουργηθεί νέα είδη φυτών, γενετικώς τροποποιημένων, τα οποία παρουσιάζουν ανθεκτικότητα σε συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο, το οποίο παρασκευάζεται από την ίδια εταιρία και πωλείται μαζί με τους τροποποιημένους σπόρους.  Η ανθεκτικότητα των τρωγόπιναν φυτών στο εν λόγω ζιζανιοκτόνο επιτρέπει στους  γεωργούς  να το  χρησιμοποιούν απλόχερα για την καταστροφή των ανεπιθύμητων ζιζανίων.  Ο μύθος αυτός έχει καταρριφθεί γιατί τα πρόσφατα αποτελέσματά από διάφορες μελέτες δείχνουν αύξηση των φυτοφαρμάκων.  Και τούτο γιατί τα ζιζάνια προσαρμόζονται και αναπτύσσουν ανθεκτικότητα με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται μεγαλύτερες δόσεις.  Ως επακόλουθο όλων των παραπάνω είναι το έδαφος να ρυπαίνεται περισσότερο και τα υπόγεια και επιφανειακά νερά να επιβαρύνονται επιπλέον με χημικά, τα οποία μέσω της τροφικής αλυσίδας, να μεταφέρουν τις βλαβερές ουσίες στο πιάτο των καταναλωτών.  Επιπτώσεις στα ωφέλιμα είδη.  Μια άλλη εξίσου διαδεδομένη και  καταστροφική γενετική τροποποίηση είναι η ενσωμάτωση γονιδίου από ένα είδος βακίλου, που παράγει μία τοξίνη και η οποία είναι  καταστροφική για πολλά έντομα.  Οι δυσμενείς επιπτώσεις που έχουν εντοπιστεί είναι:  α) πέρα από το έντομο στόχο έχουν επηρεαστεί και άλλα ωφέλιμα έντομα όπως μέλισσες, πεταλούδες κλπ  καταναλώνοντας τη γύρη τους. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις μειώσεις των πληθυσμών αυτών των εντόμων σε περιοχές που γειτνιάζουν με καλλιέργειες γενετικώς τροποποιημένων φυτών που φέρουν την εν λόγω τροποποίηση. β) όσες μέλισσες επιζήσουν μεταφέροντας τη γύρη στο  μέλι, αλλοιώνουν την ποιότητα του. γ) το γονίδιο αυτό μεταφέρεται στη ρίζα του  φυτού και από εκεί στο έδαφος, διαταράσσοντας την οικολογία του. δ) Η συγκεκριμένη τοξίνη χρησιμοποιείται από τους βιοκαλλιεργητές για καταπολέμηση επιβλαβών εντόμων με ράντισμα στα φυτά σε μικρές δόσεις και επειδή είναι φώτο διασπωμένη δεν είναι εφικτή η συγκέντρωση της στο έδαφος.   Ανησυχίες εκφράζονται για πιθανή διαρροή γονιδίων προάγω ανθεκτικότητα σε εντομοκτόνα και τα μετατρέπουμε σε «υπερέντομα», ο έλεγχος των οποίων θα απαιτεί τοξικότερο χημικά πάρα μεγαλύτερη επιβάρυνση στο περιβάλλον.  Διάχυση γονιδίων.  

 Τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά είναι δυνατόν να διασταυρωθούν με συγγενικά άγρια είδη μεταφέροντας σε αυτά τα γνωρίσματα όπως παραδείγματος χάριν την ανθεκτικότητα σε ζιζανιοκτόνα.  Ο κίνδυνος έγκειται στη δημιουργία «υπερζιζανίων» για την καταπολέμηση των οποίων θα απαιτούνται όλο και πιο δραστικές ουσίες και σε μεγαλύτερες ποσότητες.  Στις ΗΠΑ και στον Καναδά έχουν ήδη αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα.  Τα περιστατικά διάσωσης γονιδίων είναι ήδη πολλά με πιο ανησυχητική την περίπτωση του καλαμποκιού στο Μεξικό όπου απαγορεύεται η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων σπόρων για την προστασία των τοπικών παραδοσιακών ποικιλιών,  αφού το Μεξικό είναι η γενέτειρα του καλαμποκιού. Τα ερωτήματα για το πώς συνέβη η επιμόλυνση σε τόσο απομακρυσμένες περιοχές, Δεδομένης της απαγόρευσης, είναι ακόμα αναπάντητα  Προβλήματα από την εφαρμογή της μεθόδου.  Τα ανεπιτυχή αποτελέσματα είναι πολλά και επιβεβαιώνουν συνεχώς τα επιχειρήματα μιας μεγάλης μερίδας επιστημόνων για την βιαστική και χωρίς ελέγχους ελευθέρωση τους στο περιβάλλο. Οι γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί σχεδιάστηκαν για συγκεκριμένες εφαρμογές αλλά τελικά οδήγησαν σε απρόσμενα και ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα με την τροποποίηση ενός βακτηρίου για τον καθορισμό του εδάφους από ένα χημικό ζιζανιοκτόνο. Η εφαρμογή στην επίτευξη του στόχου ήταν επιτυχής. Παράλληλα όμως με τον καθορισμό του εδάφους το βακτήριο παρήγαγε μια τοξική ουσία που κατέστρεφε ένα μύκητα ωφέλιμο για το έδαφος. Άρα τα αποτελέσματα του εργαστηρίου, σε ελεγχόμενες συνθήκες, είναι εντελώς  διαφορετικά από το φυσικό πεδίο εφαρμογής, όπου αλληλεπιδρούν μεταξύ τους πολλοί παράγοντες   Συνύπαρξη ΓΤΟ με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες.  Ιδιαίτερες ανησυχίες εκφράζονται γιατί δυνατότητα συνύπαρξης γενετικώς τροποποιημένων ειδών με συμβατικές οι βιολογικές καλλιέργειες λόγω της αύξησης των δαπανών όπως διαχωρισμός πόρων, καθαρισμό γεωργικού εξοπλισμού, καθαρισμό αποθηκευτικών χώρων και σήμανση προϊόντων.  Η συνύπαρξη είναι αδύνατη με όριο πρόσμιξης 0,9 τοις 100, που είναι υποτίθεται επιτρεπτό.  Μάλιστα στη χώρα μας, με το μικρό κλήρο, εάν υποτεθεί ότι κάποια στιγμή θα επιτραπεί καλλιέργειά τους, Θα είναι αδύνατη η προστασία των συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών.  Διπλώματα ευρεσιτεχνίας(πατέντες)  Η κατοχύρωση με διπλώματα ευρεσιτεχνίας των γονιδίων, των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών, αποτελεί βιασμό στη φύση, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και θίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αποτελέσματα των ερευνών που αφορούν οργανισμούς, σπόρους, κύτταρα και γονίδια συνιστούν ανακάλυψη και όχι εφεύρεση, οπότε δε δικαιολογείται η προστασία τους με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. 

 Η πρακτική αυτή προάγεται από της βιοτεχνολογικές  και αγροχημικές εταιρείες, για να προστατεύσουν δήθεν τα προϊόντα τους, ενώ στην ουσία στοχεύουν στον έλεγχο αυτού του τομέα έρευνας,  στον έλεγχο της παγκόσμιας Γεωργίας και την αύξηση των κερδών τους, Αναγκάζοντας τους αγρότες να καταβάλουν ετησίως δικαιώματα για την αγορά και την καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών. Εστιάζω στην απόλυτη δέσμευση των γεωργών, αφού με ειδικά σύμβολα θα τους εξαναγκάζουν να χρησιμοποιούν συγκεκριμένα πακέτα « πατενταρισμένων» σπόρων, λιπασμάτων και φαρμάκων. Επιπροσθέτως μέσω των συμβολαίων αλλά και της τεχνολογίας παραγωγής σπόρων, οι εν λόγω εταιρείες επιδιώκουν να αλλάξουν την πρακτική φύλαξης σπόρων από τους γεωργούς για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο προωθώντας την απόλυτη δέσμευσή τους σε αυτές με το πρόσχημα της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων.  Υπάρχουν παραδείγματα στις ΗΠΑ όπου τέτοιες εταιρείες άσκησαν αγωγή κατά αγροτών των οποίων οι αγροί επιμολύνθηκαν από γειτονικές καλλιέργιες γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών και πέτυχαν επιβολή προστίμων για τη χρήση άνευ αδείας των πατενταρισμένων σπόρων  Ηθική πτυχή.  Η γενετική τροποποίηση δεν σέβεται και δεν τηρεί τους κανόνες της φύσης, επεμβαίνοντας σε δομές και σχέσεις που δημιουργήθηκαν μέσα από εκατομμύρια χρόνια εξελικτικής πορείας της ζωής του πλανήτη μας. Η βιοτεχνολογία μειώνει την αξία της ζωής και στοχεύει μόνο στην αύξηση των κερδών των εταιρικών κολοσσών, στον έλεγχο της Γεωργίας και γενικότερα της διατροφής στον πλανήτη μας.  Χρησιμοποιώντας την γενετική μηχανική για επιστήμονες μπορούν να δημιουργήσουν κατά παραγγελία ζώα και φυτά, κανένα από τα οποία δεν θα εμφανιζόταν με φυσικό τρόπο.  Στην ουσία επιχειρούν να κατευθύνουν την ίδια της πορείας της εξέλιξης της ζωής στη γη χωρίς να έχουν το δικαίωμα ή την εξουσιοδότηση να το κάνουν. Οι γνώσεις της γενετικής μηχανικής θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την κατανόηση των παραμέτρων του οικοσυστήματος, με στόχο την προστασία της φύσης.  Επιπλέον θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανθρώπινη υγεία.  Επιβάλλεται επιτακτικά να τερματιστεί Η ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και κατανάλωση τους ως τροφίμων, για να δοθεί η δυνατότητα εξέτασης της αναγκαιότητας αυτής της μεθόδου.  Να διερευνηθεί κατά πόσον αυτός ο δρόμος, που θέλει να ακολουθήσει η  ανθρωπότητα, σε ανταγωνισμό τη φύση, καταστρατηγώντας τους κανόνες της και επεμβαίνοντας στις δομές της.  Οι επιστήμονες πρέπει να θέτουν όρια στις εκφράσεις της επιστήμης. Δεν αποτελεί πρόοδο η εφαρμογή όποιας γνώσης αποκτάται χωρίς να έχει αξιολογηθεί προηγουμένως η αναγκαιότητα και οι συνέπειες της.  Πρόοδο αποτελεί Ο προσδιορισμός των ορίων του ανθρώπου και της επιστήμης με σκοπό την βιωσιμότητα του ίδιου οικοσυστήματος.  Η καθυπόταξη της επιστήμης και της έρευνας στους νόμους της αγοράς και του  κέρδους και στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα θα αποβεί μοιραία για την εξέλιξη τους και την επιβίωση της ανθρωπότητας. 

 Η απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση και η ανάληψη του ρόλου του χειριστή, ανατροπέα των κανόνων της, χωρίς να τους γνωρίζει ή να τους κατανοεί πλήρως, αποτελεί λάθος προσέγγιση η οποία θα είναι καταστροφική.  Είναι επιβεβλημένη η άμεση απόρριψη των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών, το οφείλουμε στις επόμενες γενιές και στον πλανήτη μας.  Ας μην τροποποιήσουμε τα ζώα και τα φυτά μας, για να μη μας τροποποιήσουν και αυτά